İnovasyon, sürekli gelişen dünya düzeninde işletmelerin rekabet avantajı elde etmeleri ve piyasada sürdürülebilir bir başarı sağlamaları için vazgeçilmez bir kavramdır. Yenilikçi bir bakış açısını benimseyen işletmeler, pazarlama inovasyonu sayesinde var olan müşteri tabanlarını genişletirken, yeni pazarlar keşfetme ve gelir elde etme fırsatları yaratır.
Basit bir şekilde ifade etmek gerekirse; inovasyon, ortaya konan yeni bir fikrin başarılı bir şekilde uygulanması, müşteriler ve paydaşlar için değer yaratılması ile ilgili bir terimdir.
İnovasyonun öncelikli olarak ihtiyaç duyduğu şey, yeni bir fikir ortaya koymaktır. Bu yeni fikir sadece yeni bir ürün geliştirmek için konmaz. Aynı zamanda
hizmetlerin, operasyon süreçlerinin, yeni bir iş modeli gelişiminin ve birçok alanda yeniliğin oluşumu için fikir gereklidir ve inovasyon değerine sahiptir. Bu nedenle inovasyon denildiğinde sadece bir ürün geliştirme süreci olarak algılanmaması gerekir. İnovasyon, işletme veya herhangi bir kurum içerisinde herhangi bir departmana dokunabilir. Aynı zamanda tamamen yeni olması da gerekmez. Başka alanlarda ve kurumlarda uygulanmış olması inovasyon yapmak için bir engel teşkil etmez.
İnovasyonun en büyük özelliklerinden biri kendisinin ilişkili olduğu proje için bir değer yaratıyor olmasıdır. Son yılların moda kelimeleri arasında bulunan inovasyon, bayağılaşmış bir kavrama dönüşmeye başlasa da, işletmeler için gelişmenin ve hayatta kalmanın öncelikli kuralıdır.
İnovasyon Neden Önemlidir?
İnovasyona önem vermeyen işletmeler, yüksek rekabet karşısında geri planda kalmaya başlar. Bu konuda sonuçlar yok olmaya kadar gitmektedir. Yeniliklere ayak uydurmak ve mümkünse öncülük etmek başarının en büyük kriterlerinden biridir.
Bugün için sahip olunan sağlıklı müşteri tabanı, kusursuz çalışan ürün veya hizmet, mükemmel tedarik zinciri ve diğer olumlu etmenler ile birlikte satışlarda rekor kırıyor ve piyasayı domine ediyor olabilirsiniz. Tüm bu olumlu etmenlerin yanı sıra, yukarıda ve başarılı kalmanın ne kadar zor olduğunu unutmamak gerekir. Statik ve esnek olmayan işletmeler her zaman risk altındadır.
Yenilik gerçekleştirmeyen işletmeler pazardan kopma, üretkenlikte büyük düşüş, müşterilerin alternatiflere yönelmesi ve sonuç olarak da yok olma tehlikesi ile karşı karşıyadır.
İnovasyon sadece ürün üzerinde gerçekleştirilmez. Müşterilerin sorunsuz bir deneyim yaşaması ve mutlu olması için de inovatif çözümler gerçekleştirilebilir. Akıllı sistemler ile doğru stok tutma ve piyasa analizleri dahi büyük fark yaratır. Ortaya konan ve kar ile birlikte başarı getiren inovasyonların, abartılı ya da çığır açacak bir gelişme olmasına gerek yoktur. Ortadaki sorunu çözmesi ya da daha iyi bir süreç yaşatması yeterli olacaktır.
İnovasyon yeni bakış açıları sunarak işletmelerin var olan süreçlerini yeniden şekillendirmelerine olanak tanır. Bu süreç, hem ürün inovasyonu hem de pazarlama inovasyonu yoluyla gerçekleşebilir, böylece işletmeler mevcut pazarlarda yeni gelir akışları elde edebilir ve rekabet gücünü artırabilir.
İnovasyon Türlerinden 3 Tanesi: Artımsal, Genişleyen ve Yıkıcı İnovasyon
Değişime ayak uydurmak isteyen bir firma, işletme başarısını ilerletmek için gerçekleştirebileceği 3 farklı inovasyon türü bulunur. İnovasyon; ürün inovasyonu, süreç iyileştirmeleri, ve hizmet gelişimlerini içerir. Bu yenilikler, rekabet gücünü artırır ve işletmelere pazar içinde değer katan bir konum sağlar.
1. Artımsal İnovasyon
Artımsal inovasyon, işletme bünyesinde küçük ama sonuca katkı sağlayan değişikliklere verilen inovasyon türüdür. Aşağıda yer alan sonuçlar, artımsal inovasyonu anlamak için fikir verebilir;
● Süreçlerin daha optimize hale getirebilir,
● Dijital teklif sayısını artırabilir,
● Maliyetleri düşürebilir,
● Ürün ve hizmet kalitesini yükseltebilir.
Artımsal inovasyon devamlılığı olan ve kısa süre içerisinde gerçekleştirilen bir inovasyon türüdür. Özellikle küçük işletmeler, inovasyon için ayırdığı zamanın büyük bir bölümünü, artımsal inovasyona ayırmaları gerekir.
Artımsal inovasyon, mevcut ürün ve hizmetlerde küçük, değer katan değişiklikler yaparak işletmelerin rekabet gücünü artırmasına yardımcı olur.
2. Kapsamlı İnovasyon
Kapsamlı inovasyon, görece yeni fikirlerin keşfi ve hayata geçirilmesini ifade eder. Kapsamlı inovasyon sayesinde işletmeler, uzun vadede büyümelerine destek sağlar. Kapsamlı inovasyon pazar içerisinde bulunan açıkların tespiti ile birlikte rakiplerin yer almadığı alanlar yaratır. Bu sayede, rekabet üstünlüğünü ele geçirmenizde büyük bir yardımı dokunur.
Kapsamlı inovasyon denildiğinde akıllara bilim ve teknoloji gelmelidir. Günümüz kapsamlı inovasyon örneklerine bakıldığında, çoğunlukla yapay zeka ile geliştirilen inovasyonlar ve nesnelerin interneti (IoT) alanındaki inovasyonlar dikkat çekmektedir.
Kapsamlı inovasyonu derinlemesine incelediğinizde, herhangi bir iş modelinin ortaya konması ile birlikte test ve prototip yaratma aşamalarını da içerir. Bu nedenle, genellikle zaman alır. 12-24 ay aralığında bir süre içerisinde kapsamlı inovasyonlar gerçekleştirilebilir. Araştırmalara göre; şirketler, eforlarının %60’ını artımsal inovasyona ayırması gerekirken, %30’unu ise kapsamlı inovasyona ayırmalıdır.
Kapsamlı inovasyon, yeni bir pazarlama stratejisi ve iş modeli geliştirilmesini içerebilir, bu da işletmelere pazarda benzersiz bir konum kazandırır.
3. Yıkıcı İnovasyon
Yıkıcı inovasyon tamamen yeni kelimesi üzerine kurulu bir yaklaşımdır. Yıkıcı inovasyonun en büyük sonucu, yeni ürün ve hizmetler ortaya koymaktır.
Yıkıcı inovasyon, genel anlamı ile, ilgili pazar için yeni bir ürün veya hizmet modeli icat etmektir. 3-5 yıl aralığında yapılan çalışmalar sonucunda yıkıcı inovasyonlar meydana gelebilir. Şirketlerin sahip olduğu %10’luk bir efor dilimi, yıkıcı inovasyon için ayrılabilir.
Yıkıcı inovasyon için harcanan eforu düşük tutmak mantıksız gibi görülebilir. Ama, şirketlerin uzun vadede başarılı olması için öncelikle mevcudu iyileştirmesi ve anında sonuç alması gerekir. Bu nedenle, artımsal ve kapsamlı inovasyona daha fazla efor ayrılmalıdır. Yıkıcı inovasyon gerçekleştiği takdirde sonuçları olağanüstü olabileceği gibi bu efor süreci sonucunda başarısızlık da söz konusu olabilir.
Radikal inovasyon, mevcut pazar yapısını tamamen değiştirerek, işletmelerin sektördeki lider konumlarını pekiştirmesini sağlar.
Dünyadan İnovasyon Örneği
WhatsApp, inovasyon için verilebilecek en iyi örneklerden biridir. Yıkıcı bir inovasyondur ve tüm dünyada iletişim pazarında çok önemli bir etki yaratmıştır. 2009 yılında ortaya çıkan WhatsApp akıllı telefon ve internete sahip olan herkesi bir araya getirmeyi başarmış bir uygulamadır. Kullanıcının dünyanın neresinde olduğunun ya da kullandığı operatörün hiçbir önemi olmadan iletişim sağlanmış olur. Hem de oldukça düşük maliyetlerde bu devasa iletişim ağı sağlanmaktadır.
2013 yılında, WhatsApp sadece 50 çalışan ile birlikte 200 milyon kullanıcının iletişim kurmasını sağlamıştır. Bu rakam, birçok firmanın dikkatini çekmiş ve 2014 yılında WhatsApp, Facebook tarafından 19 milyar dolara satın alınmıştır.
İş Modeli İnovasyonu
Sadece ürün için inovasyonlar gerçekleştirilmez. İş modeli inovasyonları da çığır açıcı olabilir. İş modeli inovasyonları, genellikle ilgili pazarda kökten değişiklikler meydana getirebilir.
İş modeli inovasyonları arasında en çok bilinenler; Airbnb, Uber ve Spotify gösterilebilir. Bu iş modelleri, otel sektörünü, taksi taşımacılık sektörünü ve müzik endüstrisini kökten değiştirmiştir. Küresel işletmeler dahi, bu tarz iş modelleri ile birlikte kendi çalışma şekillerini değiştirmek zorunda kalmıştır.
İnovasyonun Üç Aşaması Nelerdir?
İnovasyon projelerine bakıldığında üç farklı aşamadan oluştuğu görülmektedir. Bunlar; tasarım aşaması, test aşaması ve ölçeklendirme aşamasıdır. Bu aşamaların dikkatli bir şekilde gerçekleştiriliyor olması, inovasyonun başarısı için çok önemlidir.
1. Tasarım aşaması:
İş modelinizi geliştirmek ya da sıfırdan bir iş modeli yaratmak, yeni bir ürün veya hizmet icat etmek ya da geliştirmek için ortaya konan fikirlerin tartışıldığı ve sonucunda da minimum seviyede bir prototip oluşturulan aşamadır. Prototip genellikle yaratıcıların testleri ile birlikte hedef kitle arasında görüşü alınacak önemli kişiler için oluşturulur. Tasarım aşaması, yenilikçi bir bakış açısını benimseyerek, yeni ürünlerin ve hizmetlerin prototiplerinin oluşturulmasını içerir.
2. Test aşaması:
Oluşturulan inovasyonun farklı versiyonlar ile birlikte test edildiği aşamadır. Potansiyel kullanıcılar veya müşteriler ile gerçekleştireceğiniz test süreçleri ile birlikte, çok kısa süre içerisinde hangi faktörlerin işe yaradığını hangilerinin ise faydasız olduğunu tespit edebilirsiniz. Bu sayede, daha fazla efor harcamadan ya da canlıya çıkmadan önce gerekli değişiklikleri yapmaya olanağınız olur. Test aşaması, inovasyon için olması muhtemel risklerin minimize edildiği aşamadır. Test aşamasında, inovatif ürünlerin piyasa performansı değerlendirilir, böylece işletmeler gelir elde etme potansiyelini gözlemleyebilir.
3. Ölçeklendirme aşaması:
Tasarım ve test aşamaları ile birlikte inovasyonun sağlamış olduğu fayda tespit edilir, optimize edilir ve sıra ölçeği büyütmeye gelmiştir. Ayrıntılı iş planının oluşturulması, geliştirilen ürün ya da hizmetin daha fazla sayıda kişiye ulaştırılması ve doğru pazarlama stratejisinin yaratılması, bu aşamanın temel kapsamını oluşturur. Radikal inovasyon, bu aşamalarda ortaya çıkan büyük ve temel değişikliklerdir. Bu tür inovasyonlar, özellikle büyük işletmeler için yeni gelir akışları ve pazar liderliği fırsatları sunar. Ölçeklendirme aşamasında, başarılı inovasyon projeleri geniş bir kitleye yayılarak, işletmelerin pazar payını artırmaları ve sürdürülebilir büyüme sağlamaları hedeflenir.
Bir inovasyon süreci içerisinde yer alan aşamalar bu şekilde olup, inovasyon sonuçları düzenli olarak rapor edilmeli ve performansı ölçülmelidir.
İnovasyonun Değişim Üzerindeki Etkisi
Sonuç olarak, inovasyon sadece bir fikir üretmekle sınırlı kalmaz; bu fikirlerin uygulanabilirliğini, pazardaki etkilerini ve son kullanıcıya sağladığı değeri sürekli test eder ve geliştirir. İnovasyonun farklı türleri, işletmelerin mevcut pazarlarda sağlam bir konum elde etmelerini sağlarken, aynı zamanda yeni pazarlar keşfetmelerine olanak tanır. İnovasyon sürecinin her aşaması, bir fikrin doğuşundan pazarda başarıya ulaşmasına kadar olan yolculuğunda kritik rol oynar. Bu süreçte, işletmelerin rekabet gücünü artıran, pazar liderliği sağlayan ve sürdürülebilir büyüme yaratan inovasyonlar, şüphesiz ki geleceğin iş dünyasını şekillendirecek en temel unsurlardan biridir. İşletmeler, inovasyona yatırım yaparak hem bugünün hem de yarının pazar dinamiklerine uyum sağlayabilir ve sektörlerinde öncü olma şansını artırabilirler.