Robots.txt Nedir? Ne İşe Yarar?

Robots.txt dosyası, web sitenizin hangi bölümlerinin arama motorları tarafından taranabileceğini veya taranamayacağını belirleyen bir metin dosyasıdır. Temel amacı, web sitenizdeki verilerin nasıl ve ne zaman taranacağını kontrol etmektir. Özellikle büyük web sitelerinde, belirli alanların taranmasını engelleyerek sunucu yükünü azaltma ve gizli içeriğin endekslenmesini önleme gibi önemli bir rol oynar.

Robots.txt Nedir? Neden Önemlidir?

Öncelikle .txt uzantısı ne olduğu ile alakalı bilgi sahibi olmak istiyorsanız, Txt Uzantısı Nedir? yazımızda bu konuyu derinlemesine ele almıştık. Göz atmanızı tavsiye ederim.

Gelelim arama motorlarının rehberi, kılavuzu niteliğindeki Robots.txt konusuna. Robots.txt dosyası, arama motoru botları ile siteniz arasındaki iletişimi optimize etmenin basit bir yoludur. Bu dosyayı doğru şekilde kullanarak sitenizin arama sonuçlarında nasıl göründüğünü kontrol edebilir ve SEO‘yu optimize edebilirsiniz. Web sitenizin kök dizininde bulunan ve arama motoru botlarına sitenizin hangi sayfalarını tarayabileceklerini ve hangilerini tarayamayacaklarını anlatan bir metin dosyasıdır. Bu dosya, arama motoru optimizasyonu (SEO) için önemli bir araçtır ve sitenizin arama sonuçlarında nasıl göründüğünü kontrol etmenize yardımcı olabilir. Özellikle büyük web sitelerinde, belirli alanların taranmasını engelleyerek sunucu yükünü azaltma ve gizli içeriğin index almasını önleme gibi önemli bir rol oynar.

Robots.txt Dosyasının Yapısı ve Bileşenleri

Bu dosyanın en temel bileşenleri User-Agent, Disallow ve Allowdır. User-Agent, hangi arama motoru botunun kısıtlamaların uygulanacağını belirler. Disallow, taranmaması gereken sayfa veya dizinleri, Allow ise taranmasına izin verilen sayfa veya dizinleri belirtir. Ayrıca, Sitemap ile site haritanızın konumu belirtilerek, arama motorlarının sitenizi daha etkili bir şekilde tarayabilmesi sağlanır.

User-Agent Nedir?

User-Agent, robots.txt dosyasında belirli bir arama motoru botunu veya tarayıcıyı hedeflemek için kullanılan bir direktiftir. Bir web sitesinin, hangi botların site içeriğini taramasına izin verildiğini veya hangi botların engellendiğini tanımlamak için kullanılır.

Bu örnek, sadece Google’ın botunun, belirli direktiflere (Disallow veya Allow) uygun olarak, sitenin belli kısımlarını taramasına izin verdiğini belirtir.

Disallow Nedir?

Disallow direktifi, belirtilen User-Agent’in erişimini engellemek istediğiniz web sayfası veya dizini belirtmek için kullanılır. Eğer boş bırakılırsa, bu herhangi bir kısıtlama olmadığını belirtir.

Disallow Örnek Kullanımı

Sitemap Nedir?

Sitemap direktifi, arama motoru botlarına web sitenizin site haritasının URL’sini bildirir. Bu, botların sitenizi daha verimli bir şekilde taramasına yardımcı olur.

Sitemap Örnek Kullanımı

Bu satır, arama motorlarının “https://www.ornek.com/sitemap.xml” adresindeki site haritasını kullanarak sitenizi tarayabileceğini belirtir.

Diğer Robots.txt Terimleri

Crawl-Delay

Crawl-Delay, arama motoru botlarının sayfa talepleri arasında beklemesi gereken minimum süreyi saniye olarak belirtir. Bu, özellikle yüksek trafikli sitelerde sunucu yükünü yönetmek için kullanılır.

Noindex

Noindex, teknik olarak robots.txt dosyasının bir parçası olmamakla birlikte, bir sayfanın arama motorları tarafından index almamasını yani indexlenmemesini sağlayan bir HTML meta etiketidir. Robots.txt dosyası ile birlikte düşünüldüğünde, noindex direktifi, belirli bir sayfanın arama sonuçlarında görünmemesini sağlar.

Host

Host direktifi, özellikle birden fazla ayna (mirror) sitesi olan web siteleri için kullanılır. Bu direktif, arama motorlarına hangi URL’nin ana kopya olarak kabul edilmesi gerektiğini belirtir.

Robots.txt Dosyası Örneği

User-agent: *
Disallow: /wp-admin/
Disallow: /wp-includes/
Allow: /wp-content/uploads/
Sitemap: https://www.example.com/sitemap.xml

Robots.txt Dosyası Oluşturma

Metin Editörü Kullanın: Herhangi bir metin editörü (Notepad, TextEdit, Sublime Text, VS Code vb.) açın. Robots.txt dosyası basit metin formatındadır, bu yüzden özel bir yazılıma ihtiyacınız yoktur.

User-Agent Belirleme: Dosyayı, hangi arama motoru botlarının sitenize erişebileceğini veya erişemeyeceğini belirleyen User-Agent direktifleriyle başlatın. User-Agent: * kullanarak tüm botlara aynı kuralın uygulanacağını belirtebilirsiniz. Belirli bir botu hedeflemek istiyorsanız, User-Agent: Googlebot gibi spesifik bir değer kullanabilirsiniz.

Disallow Kullanımı: Erişimi engellemek istediğiniz sayfa veya dizinleri belirlemek için Disallow direktifini kullanın. Örneğin, Disallow: /ozel/ şeklinde bir komut, /ozel/ dizinine tüm botların erişimini engeller.

Allow Kullanımı: Disallow ile engellenen dizinler içinde erişime izin vermek istediğiniz özel dosya veya dizinleri belirlemek için Allow direktifini kullanın. Bu özellik, bazı botlar tarafından desteklenir ve genellikle Disallow direktifleriyle birlikte kullanılır.

Sitemap Ekleme: Web sitenizin taramasını optimize etmek için, sitenizin site haritasının URL’sini Sitemap: https://www.siteniz.com/sitemap.xml şeklinde ekleyebilirsiniz. Bu adım opsiyoneldir ancak arama motorlarının sitenizi daha verimli bir şekilde tarayabilmesi için önemlidir.

Dosyayı Kaydetme ve Yükleme

Dosyayı Kaydetme: Yazdığınız metni, robots.txt adıyla kaydedin. Dosya adının doğru yazıldığından emin olun; çünkü robots.txt veya robots.text gibi farklı isimler geçerli olmayacaktır.

Web Sunucusuna Yükleme: Oluşturduğunuz robots.txt dosyasını web sitenizin kök dizinine yükleyin. Bu, genellikle FTP (File Transfer Protocol) kullanılarak yapılır. Dosyanın doğru yerde olduğundan emin olmak için https://www.siteniz.com/robots.txt adresinden erişilebilirliğini kontrol edebilirsiniz.

Test Etme ve Doğrulama

Google Robot Testing Tool: Google’ın Robot Testing Tool’u gibi araçlar kullanarak oluşturduğunuz robots.txt dosyasının doğru çalıştığını test edin. Bu, olası hataları ve izin verilmiş veya engellenmiş dizinlerin doğru şekilde tanımlanıp tanımlanmadığını kontrol etmenizi sağlar.

Düzenli Güncelleme ve Gözden Geçirme: Web siteniz zamanla değişikliklere uğrayabilir. Yeni içerik eklemesi yapabilir veya yapısını değiştirebilirsiniz. Bu nedenle, robots.txt dosyanızı düzenli olarak gözden geçirmeniz ve gerektiğinde güncellemeniz önemlidir.

Robots.txt dosyası oluşturmak, web sitenizin arama motorları tarafından nasıl indeksleneceği üzerinde büyük bir kontrol sağlar. Bu nedenle, dosyanızı dikkatlice oluşturmak, test etmek ve güncellemek önemlidir. Doğru yapılandırılmış bir robots.txt dosyası, SEO performansınızı iyileştirebilir ve sunucu kaynaklarınızın daha verimli kullanılmasını sağlar.

Yaygın Hatalardan Kaçınma

Çok Geniş Kısıtlamalar: Disallow: / kullanımı, tüm web sitenizin arama motorları tarafından taranmasını engeller. Bu, sitenizin arama motoru sonuç sayfalarında (SERP) görünmemesine yol açabilir. İhtiyacınız olan spesifik dizinleri ve dosyaları dikkatlice belirleyin.

Eksik Allow Direktifleri: Eğer belirli bir dizini Disallow ile kısıtladıysanız ancak bu dizin içinde arama motorlarının erişmesini istediğiniz dosyalar varsa, Allow direktifini kullanmayı unutmayın.

Yanlış Dosya Yolu: Dosya yollarını ve dizin isimlerini belirtirken, tam ve doğru yolları kullandığınızdan emin olun. Yanlış yazılmış bir yol, beklenmeyen dizinlerin engellenmesine ya da yanlışlıkla izin verilmesine neden olabilir.

Güncellemeleri Yoksaymak: Web sitenizde yapılan değişiklikler, robots.txt dosyanızın da güncellenmesini gerektirebilir. Site yapınızda önemli değişiklikler yaptıysanız, bu dosyayı da buna uygun olarak güncelleyin.

İleri Düzey İpuçları

Özel Botlara Kurallar Uygulama: Farklı arama motorlarının botları için özel kurallar belirleyerek, sitenizin nasıl taranacağı konusunda daha fazla kontrol sahibi olabilirsiniz. Örneğin, sitenizin sadece belirli bölümlerinin Google tarafından taranmasına izin vermek isteyebilirsiniz.

Crawl-Delay Kullanımı: Bazı arama motorları, Crawl-Delay direktifini destekler. Bu direktif, botların istekleri arasında beklemesi gereken minimum süreyi belirtir ve sunucu üzerindeki yükü azaltmaya yardımcı olabilir. Ancak, tüm arama motorları bu direktifi desteklemez ve bazı durumlarda, çok yüksek bir gecikme süresi, sitenizin yavaş veya yetersiz taranmasına neden olabilir.

Sık Yapılan Değişiklikler İçin Dinamik Robots.txt: Eğer web siteniz sık sık değişiyorsa ve bu değişikliklerin robots.txt dosyanıza yansıtılması gerekiyorsa, dinamik bir robots.txt dosyası oluşturmayı düşünebilirsiniz. Bu, özellikle büyük ve sürekli güncellenen siteler için faydalı olabilir.

Robots.txt Dosyanızı İzleyin ve Analiz Edin: Robots.txt dosyanızın nasıl performans gösterdiğini görmek için Google Search Console gibi araçları kullanın. Bu, engellenmiş URL’lerin yanlışlıkla kritik içeriği kapsayıp kapsamadığını anlamanıza yardımcı olur.

Robots.txt dosyanızı oluştururken dikkatli ve düşünceli olmak, arama motorları ile web siteniz arasındaki etkileşimi optimize etmenin anahtarlarından biridir. Doğru kullanıldığında, bu küçük dosya, sitenizin arama motorları tarafından nasıl görüldüğü ve tarandığı üzerinde büyük bir etkiye sahip olabilir.

SEO ve Robots.txt Dosyasının İlişkisi

Robots.txt dosyasının SEO (Arama Motoru Optimizasyonu) üzerinde doğrudan bir etkisi vardır. İyi yapılandırılmış bir robot.txt dosyası, arama motorlarının sitenizi daha etkili bir şekilde tarayabilmesini ve önemli sayfaların daha hızlı endekslenmesini sağlar. Bununla birlikte, yanlış kullanımı sitenizin görünürlüğünü olumsuz etkileyebilir.

Sonuç

Robots.txt dosyası, web sitenizin arama motorları tarafından nasıl taranacağını kontrol etmenize olanak tanır. Bu dosyanın doğru şekilde kullanılması, sitenizin performansını önemli ölçüde iyileştirebilir. SEO stratejinizin bir parçası olarak robot.txt dosyasını akıllıca kullanarak, web sitenizin arama motorlarındaki görünürlüğünü ve erişilebilirliğini artırabilirsiniz.

Robots.txt Dosyası İle İlgili Sıkça Sorulan Sorular

1. Robots.txt dosyası olmadan bir web sitesi çalışır mı? Evet, bir web sitesi robots.txt dosyası olmadan çalışabilir, ancak bu durumda arama motorları sitenin tüm içeriğini tarayabilir.
2. Tüm arama motorları robots.txt dosyasına uyar mı? Çoğu büyük arama motoru robots.txt dosyasına uyar, ancak tüm botlar bu standartları takip etmek zorunda değildir.
3. Robots.txt dosyası hangi dizinde yer almalı? Robots.txt dosyası, sitenizin ana dizinine yerleştirilmelidir.
4. Disallow ve Allow direktifleri arasındaki fark nedir? Disallow, belirli bir botun belirli içeriği taramasını engellerken, Allow ise engellenmiş bir dizindeki belirli içeriğin taranmasına izin verir.
5. Sitemap, robots.txt dosyası içinde neden önemlidir? Sitemap, arama motorlarının sitenizin yapısını daha iyi anlamasına ve içeriğinizi daha etkili bir şekilde taramasına yardımcı olur.
6. Robots.txt dosyasını yanlışlıkla tüm sitenizi engelleyecek şekilde yapılandırırsanız ne olur? Bu durum, sitenizin arama motorları tarafından taranamayacağı ve dolayısıyla endekslenemeyeceği anlamına gelir.