Viral reklamlar, geçmişten günümüze farklı kanallar üzerinden karşımıza çıkan sıradışı reklamlardır. Geleneksel reklamcılık çalışmalarında, günlük sosyal yaşantı içerisine monte edilen viral reklamlar, dijital dünyanın gelişmesiyle bu alanda çok daha fazla var olmaya başladı.
Sosyal medyanın sahip olduğu karşı konulamaz büyütme ve hızla yayma özelliği, bir kar topu gibi viral reklamların milyonlara ulaşmasını sağlıyor. Viral reklam çalışmaları, düşük maliyetle büyük bir etki oluşturma üzerine kurulu olsa da ortaya konan çoğu viral reklam kampanyası hedefe ulaşamıyor. Hedefe ulaşması için kontrol etmek de mümkün değil. Birçok faktörü içerisinde barındıran viral reklamlar, işletmeler için bir yazı turadan ibaret…
Viral Reklam Nedir?
Viral pazarlama, bireyler ya da markalar tarafından oluşturulan paylaşılabilir içeriklerin kısa süre içerisinde milyonlara ulaşması ve çok sayıda farklı sektörün ondan beslenmesini amaçlar. Viral reklamların etkisi çok büyüktür ve bir anda bütün bir ülkeyi kendisinden bahsettirebilir. Bu konuya, A101 tarafından gerçekleştirilen tekne satışını örnek gösterebiliriz. En başarılı viral reklam, organik bir şekilde gerçekleşen ve reklam olduğu net bir şekilde anlaşılamayan kampanyalardır.
Markalar tarafından gerçekleştirilen viral pazarlama kampanyaları, müşteri tarafından yayılır ve büyük kitlelere sunulan bir reklam halini alır. Dijital reklam kampanyaları hazırlanırken, ücretli bir şekilde farklı platformlar üzerinden reklamlar yayınlanabilir. Ancak, viral reklamlarda herhangi bir ücret ödemeye gerek kalmaz. Reklam, kullanıcılar tarafından organik bir şekilde paylaşılır ve yayılır.
Viral reklamlar, çok sayıda paylaşım alan, etkileşime neden olan ve marka bilinirliğini hızlı bir şekilde artıran reklamlardır.
Viral Pazarlama vs Ağızdan Ağıza Pazarlama
Öncelikli olarak viral pazarlama ile ağızdan ağıza pazarlama arasındaki farkı anlamak gerekir. Burada öne çıkan kısım paylaşım sayısıdır.
Ağızdan ağıza pazarlamada, bir ürün ve hizmet ile elde edilen deneyim yakınlar ile paylaşılır. Ağızdan ağıza pazarlama yüksek sesli bir şekilde başlasa da hızlı bir şekilde sönümlenir. Ağızdan ağıza pazarlamada, ürün ve hizmetten elde edilen değer, insanların tek teşvik unsurudur.
Viral pazarlamada, tüketiciler ürün ve hizmetleri paylaşırlar. Ancak bununla sınırlı kalmazlar. Viral pazarlamada, gerçekleştirilen sıradışı reklam kampanyası, birçok kişinin üzerinde konuşma istediği duymasını sağlar. A101 tarafından gerçekleştirilen tekne satışında, kaç müşterinin tekne satın aldığının ya da teknenin özelliklerinin bir önemi yoktur. Viral pazarlamanın başarıya ulaşmasıyla ürün ve hizmet tanıtımından çok daha ileri bir seviyeye ulaşılır. O artık, bir yaş grubunun, bir şehrin ve hatta bir ülkenin gündemi haline gelir.
Viral Reklam Neden Önemlidir?
Viral reklam, oldukça geniş bir demografik kitleye ulaşmak ve mesajlarını iletmek için markalarca kullanılan en etkili reklam türüdür. Markaların büyük bir bölümü ağızdan ağıza reklamın gücüne büyük önem veriyor. Dijital dünyada gerçekleştirilen viral reklamlar hem sosyal medya platformlarında hem de sosyal yaşantıda çok sayıda kişi tarafından konuşuluyor. Bu sayede, reklam müşterinin kendisi tarafından yayılarak çok daha etkili ve uygun maliyetli bir hal alıyor.
Viral reklamın öne çıkan avantajları şu şekilde sıralanabilir;
İnsanların dikkatini çeker: Viral pazarlama, hedef kitle üzerinde çok kolay bir şekilde trend olabilir. Sahip olduğu sıradışı görsel ve metin içeriğiyle hızlı bir şekilde yayılır. Viral reklam için kullanılan içerikler, hedef kitlenin dikkatini çekecek içerikler olmalıdır. Bunun yanı sıra, en başarılı viral reklamlar, sıradışı ve hiç düşünülmemiş içeriklerden oluşmaktadır. İnsanların sıradışı ve ilgi çekici içerikleri paylaşmak için çok daha kolay ikna olurlar.
Karşılanabilir reklam maliyetleri: Viral reklam kampanyaları, çok düşük maliyetlerle oluşturulur. Öne çıkan sıra dışılık insanlar tarafından paylaşılmasını sağlar. Bunun sonucunda da markalar hiçbir ücret ödemeden, reklamın milyonlarla buluşmasını takip eder. Hızlı bir şekilde oluşan marka bilinirliği ve iletilen marka mesajı, ücretsiz bir şekilde bütün platformlarda dönmeye başlar. Viral kampanyalardaki tek maliyet, ilk içeriğin oluşturulması ve ilk kıvılcımın yanmasıdır.
Markanıza daha fazla güvenilirlik sağlar: Markanın çok sayıda farklı grup tarafından benimseniyor oluşu, markanın güvenilirliğini artıracak ve sadık bir müşteri kitlesi oluşturacaktır. İşletmeler, ürün ve hizmetlerini satabilmek için müşterilerini ikna etmelidirler. Yüksek marka bilinirliği de bu konudaki en büyük destekçidir. Viral reklamlar sayesinde, web sitesi çok daha fazla trafik almaya başlar. Bunun sonucunda, web siteniz de arama motorlarının gözünde daha değerli ve güvenilir hale gelerek, arama sonuçlarında üst sıralarda yer bulmaya başlar.
Daha fazla erişim: Marka, ürün ve hizmetler çok daha erişilebilir hale gelir. Viral reklamda kullanılan harekete geçirici tek bir mesaj, on binleri alışveriş yapmak için sıraya sokabilir. Bu güç, viral pazarlamanın etkisinden elde edilir. Ücretli reklamlara kıyasla çok daha hızlı bir şekilde yayılma potansiyeline sahiptir.
Rahatsız Etmez: Viral reklamlar, kişilerin karşısına çıktığında rahatsız etmez. Tam tersine ulaşmak ve görmek istediği içeriklerdir. Bir platformda gezinirken karşınıza çıkan ücretli reklamlar çoğunlukla sinir bozucu olur. YouTube’da video izlerken, video öncesinde çıkan ve atlanamayan reklamlar ya da video ortasında defalarca karşımıza çıkan reklamlar bizi rahatsız eder. Viral reklamlar ise reklamcılığın en önemli performans kriterlerinden biri olan rahatsızlık vermeden mesajı iletme gayesini yerine getirir.
Viral Pazarlama Kampanyası 2 Türü
Viral pazarlama sayesinde, pazarlama departmanlarının en çok istediği şey gerçekleşir, o da müşteriler tarafından kampanyanın milyonlara ulaşmasıdır. İşte bunu gerçekleştiren kampanyalar, minimum maliyet ile milyonlara ulaşmış olur. Viral pazarlamanın hedefi budur ve bunun için çok sayıda deneme gerçekleştirir. Hiçbir viral kampanya, en başından çok sayıda paylaşım alacağını garanti edemez.
Viral pazarlamanın temelde iki farklı türü bulunmaktadır. Viral pazarlama türlerine yakından bakalım…
Organik viral pazarlama
Kampanyayı hazırlayanların üzerinde hiçbir kontrolü olmayan ve vahşi kampanya olarak da isimlendirilen viral kampanyaya, organik viral kampanya denmektedir.
Organik viral pazarlamada, pazarlama harekete geçirici herhangi bir çalışma gerçekleştirmeden, iletilen mesaj hızlı bir şekilde paylaşıma girerek milyonlara ulaşır.
Müdahale edilemiyor oluşu onu olumlu bir şekilde götüreceği gibi olumsuz bir şekilde de sonuçlandırabilir. Hatta birçok markanın olumsuz anlamda viral içerikleri de sıklıkla görülmektedir.
Organik pazarlama anlık tepkiler ile de oluşabilir. Bu konuya bir örnek vermek gerekirse; Baltimore Ravens ve San Francisco 49ers arasında oynanan maçta 34 dakikalık bir elektrik kesintisi yaşandı. Bunu gören Oreo sosyal medya ekibi “Elektrik mi kesildi? Sorun değil” yazılı bir tweet attı. Planlı bir reklam değildi. Ancak kısa süre içerisinde aldığı 10 binin üzerinde retweet, 20 bine yakın like ve 5 binin üzerinde paylaşımla viral içerik oldu.
Planlı olmayan bir kampanya, hızlı bir şekilde düşünülerek ortaya konuyor ve organik bir şekilde oluşan bu içerik kısa süre içerisinde viral bir içeriğe dönüşüyor. İşte sosyal medyada viral içeriğin nasıl gerçekleştirilebileceğine bir örnek!
Genişletilmiş viral pazarlama
Genişletilmiş viral pazarlama, kontrollü kampanya olarak da bilinir. Kampanya üzerindeki kontrol markanın pazarlama departmanındadır. Bu tür kampanyalar bilinçli bir şekilde önceden düşünülerek ortaya konur. Bu tür kampanyalar, viral olacağı düşünülerek planlansa da başarılı olmak yüksek bir olasılığa sahip değildir.
Bu konuda Zoom tarafından gerçekleştirilen viral kampanya örnek gösterilebilir. Pandemi sonrasında, her işletmede dijitalleşme hiç olmadığı kadar önemli hale geldi. Toplantıların büyük bir bölümü online olarak yapılmaya başlandı. Bunun sonucunda da görüntülü toplantı hizmeti sunan yazılımlar kısa süre içerisinde çok sayıda yeni kullanıcı edindi. Bunu yaparken de viral pazarlamanın gücünden faydalandı.
Zoom arka planı ile oluşturulan içerikler için bir yarışma düzenledi. Bu eğlenceli yarışmaya kısa sürede 50 binin üzerinde kullanıcı katıldı. Yarışma sayesinde, Zoom uygulamasının marka bilinirliği sağlandı ve binlerce yeni kullanıcı elde etti. Oldukça düşük bir ödül maliyetiyle başarılı bir reklam kampanyası gerçekleştirilmiş oldu. Bu kampanyada süreç tamamen Zoom kontrolünde gerçekleşti. Bu da genişletilmiş viral pazarlama için iyi bir örnek oluşturdu.
Sosyal Medya Viral Reklam Çalışması Örnekleri
Viral pazarlama kampanyaları, her zaman sihirli ve çok düşünülmüş kampanyalar olarak görülmektedir. Ancak, tek tek incelendiklerinde, doğru bir iletişim stratejisinin ön plana çıktığı görülmektedir. Reklamcılığın en önemli ayrıntılarından biri kullanılan iletişim teknikleridir.
Viral reklamlarla markaların sunmuş olduğu ürün ve hizmetlerle mesajlar da hafızalara kazanır. Redbull reklamlarının büyük bir bölümü ürün tanıtımından ziyade, bir duygunun işlenmesi üzerine kuruludur. Viral pazarlama basit bir ürün ve hizmet tanıtımından fazlasıdır. Duyguları harekete geçiren bir pazarlama tekniğidir.
İlgi çekici çok yakında sayfası
En çok tercih edilen viral içerik türlerinden biri, çok yakında sayfasıdır. Çok yakında sayfaları, hem insanların takip etmesi için merak duygusunu ateşler hem de olası bir fırsat varsa, bu fırsatı kaçırmamak için satın alma baskısı oluşturur.
Çok yakında sayfası, dijital dünyada özellikle lansmanlar için kullanılmalıdır. Ülkemizde hizmet vermeye başlayan dijital yayıncılık platformu Disney +, benzer bir viral pazarlama tekniğini kullanarak, aboneleri ile buluştu.
Verilen tarihle yayına başlayacağını bildiren Disney Plus, kullanıcılara sunduğu lansman fiyatıyla onları harekete geçirecek bir neden sunuyor.
Bu gibi kampanyalar müşteri kazanmak, müşterilerin açılış gününe kadar reklamınızı yapmalarını sağlamak ve ilgi uyandırmak için kullanılır. Etkili olduğu da yıllar içerisinde kanıtlanmış bir viral pazarlama çalışmasıdır.
Yönlendirmeler (Tavsiyeler)
Viral pazarlama çalışmaları arasında bulunan bir diğer yöntem ise, yönlendirmelerdir. Arkadaşlar birbirine tavsiye ederek, yeni ortaya çıkan bir oluşumun hızlı bir şekilde yayılmasını sağlarlar. Bu gibi çalışmalarda çoğunlukla iki tarafın da karlı çıkmasını sağlayan bir yaklaşım söz konusu olur.
Amerika’da Robinhood tarafından ortaya konan sıfır komisyonlu hisse senedi alıp satma deneyimi ülkemizde Midas ile geldi. Bizim odaklandığımız nokta, Midas’ın nasıl bir pazarlama izlediğidir.
Midas faaliyete geçmesiyle, arkadaşını sisteme davet eden herkesin 5 dolar değerinde hisse senedi kazanacağını duyurdu. Robinhood da ilk kurulduğunda benzer bir viral pazarlama tekniği kullanmıştı. Bu sayede, herkes arkadaşını sisteme dahil ederek, abone sayısını hızlı bir şekilde yükselti. Şu an itibariyle Midas kullanıcı sayısı 500 binin üzerinde bir sayıya ulaşmış durumda. Bu başarıda, tavsiyeye dayalı viral pazarlamanın büyük bir payı olduğu söylenebilir.
Bulmacalar ve bilmeceler
Markalar bulmacalar ve bilmeceler gibi oyunlaştırılmış viral kampanyalardan çok fazla faydalanırlar. İnsanlarda merak duygusu uyandıran, kolektif bilinci artıran ve hızlı bir şekilde yayılan bu yaklaşım, marka bilinirliği ve imajı üzerinde olumlu etkiye sahiptir.
Dünyanın en büyük ketçap markası olan Heinz, ortaya koyduğu viral pazarlama kampanyası ile adından çok söz ettirmişti.
Çok sayıda ülkede dağıtmış olduğu puzzlelarla sosyal medyada çokça konuşuldu ve paylaşıldı. Ortaya koyduğu etkileşim, kampanyanın hızlı bir şekilde viral olmasını sağladı. Kırmızı renginin büyük öncülerinden olan Heinz, markanın kırmızı renk ile müthiş bir bileşimini oluşturdu. Birçok ülkede, yemek sektöründe kırmızı renk ile akıllara gelen ürünler arasında Heinz zirvede yer almaktadır.
Viral reklamlar sadece bir ürün ya da hizmeti satmak için kullanılmazlar. Aynı zamanda, bir duyguyu harekete geçirmek ve mesajı bilinçaltına yerleştirmek için de kullanılırlar. Birçok marka, kendilerini temsil eden rengi müşterilerinin aklına kazımak için bu tarz çalışmalar yapmaktadır.
Hikaye Anlatma
Hikaye anlatma tekniğiyle markaların mesajları, ürün ve hizmetleri, müşterilerin aklında çok daha kalıcı bir hale gelir. Gerçek veriler akıldan hızlı bir şekilde uçsa da hikayeler hatırlanmaya devam eder. Hikaye anlatma tekniğini en iyi uygulayan markalardan biri Netflix’tir. Twitter üzerinden başlattığı hikayelerle birlikte, binlerce kişinin dahil olmasını ve içeriğin viral olmasını sağlar.
Netflix ve dijitalde yer alan markalar, bu tekniği çok sık kullanmaktadır. Dijitalin dışında kalan markalar için, kullanılan yaklaşım fazla samimi gelebilir. Bu açıdan, hikaye anlatma tekniğini kullanırken çok dikkatli olmak gerekir.
Kalabalıktan Sıyrılın
Kalabalıktan sıyrılma tekniği de markaların fırsat bulduklarında tercih etmeye çalıştığı tekniklerden biridir. Rakiplerden farklı bir özelliğe sahip olan markalar, bu özelliği herkese yaymak için viral reklam çalışmaları gerçekleştirir.
Farklı bakış açılarına sahip olmak da önemlidir. Özellikle rekabet konusunda zayıf kalan firmalar, kullanıcıları farklı bir bakış açısına sevk ederek, onların kabalıktan sıyrılmalarını isteyebilirler. Herkesin yaptığını yapma! Herkes gibi düşünme! Farklı Ol! örnekleri en çok tercih edilen yaklaşımdır.
Bu konu için yapılan bir çalışmada, adli tıp sanatçısına aynı kişi için iki farklı çizim yaptırırlar. Kendi görünümleri ile kendilerini ve başkalarının onu nasıl gördüğü üzerine yapılan çalışmada iki farklı durum ortaya çıkıyor. Buradaki amaç; kadınların düşündüklerinden çok daha güzel olduklarını ispat etmekti. Bu çalışma kısa bir süre içerisinde 3 milyonun üzerinde paylaşım alarak viral hale geldi.
İşletmeler, viral pazarlama kampanyaları oluşturmak için bu gibi teknikleri kullanıyor ve marka bilinirliklerini artırmayı amaçlıyorlar. Sosyal medyada oluşturulan kampanyaların bir bölümü başarılı olurken bir bölümü ise istenilen etkileşimi yaratamıyor ve kısa süre içerisinde sönümleniyor. Şüphesiz ki, viral pazarlama, reklamcılık sektörünün önemli bir parçası olmaya devam edecektir.